Bu sitedeki her şey Sevgi ile kodlanmıştır.

Kategori Listesini Göster

Step Motor Nedir? Özellikleri, Avantajları, Çeşitleri, Kullanım Alanları


FacebookTwitterPinterestTumblrYazdır


Step Motorlar Hakkında BilgiStep motorlar hakkında bilgi edinmek için "Detaylı Step Motor Konu Anlatımı" yazımız ile karşınızdayız. Bu yazımızda step motor nedir? ile başlayıp; step motor özellikleri, çeşitleri, avantajları ve dezavantajları, yapısı, çalışma prensibi ve kullanım alanları gibi daha birçok konuda bilgiler vereceğiz. Aradığınıza ulaşabileceğinizi düşünüyoruz. Ayrıca step motorlar ile ilgili sunum hazırlayacaksanız, içeriği kaynak göstererek rahatlıkla kullanabilirsiniz.

İçindekiler:

Step Motor Nedir? Konu Anlatımı

Step motorlar, ilk defa 1935 yılında üretilmişlerdir fakat 1970 yıllarına kadar olan gelişim süreci içerisinde, sürücü devrelerinin yetersiz olmasından dolayı yaygın olarak kullanılmamışlardır. Giderek gelişen mikroişlemci ve elektronik teknolojisi sayesinde 1970'lerde yaygın olarak kullanımına başlanan step motorlar, günümüzde bilgisayar donanımından endüstriyel sistemlere kadar birçok alanda kullanılmaktadır.

Step Motor Konu Anlatımı Detaylı

Step motorlara adım motorları da denilmektedir. Adım motorlarının tanımını yapacak olursak; Girişlerine uygulanan darbe sinyallerine karşılık olarak analog dönme hareketi yapan yani açısal konumu adımlar halinde değiştiren, çok hassas sinyallerle sürülen, fırçasız, sabit mıknatıs kutuplu DC motorlardır şeklinde açıklayabiliriz. Sabit mıknatıs kutuplar motorun hareketli kısmında yer alır. DC gerilimin uygulandığı sargıların bulunduğu kısım “stator”, dönen kısım ise “rotor” olarak isimlendirilir. Bu açıklamalara motorun yapısı bölümünde ayrıntılı olarak değineceğiz.

Step motorların yapmış olduğu adım açısı, motorun yapısına bağlı olarak 90, 45, 18, 7.5, 1.8 derece veya daha değişik açılarda olabilir.

Step Motor Nedir? Step Motor Anlatımı

Ayrıca step motorlara uygulanan palslerin (sinyallerin) sırası değiştirilerek dönüş yönü belirlenir. Dönüş yönleri saat ibresi yönü (CW) veya saat ibresinin tersi yönünde (CCW) olabilir.

Step Motor Özellikleri Nelerdir?

  • Step motorların hassasiyetlerini mikro step tekniği ile 0.07 dereceye kadar düşürmek mümkündür.
  • Step motorların bir devirdeki yapmış olduğu adım sayısı yükseldikçe hassasiyeti artar.
  • Yan yana bulunan iki sargı aynı anda enerjilenerek yarım adım şeklinde çalıştırılabilir.
  • Yüksek - hassas pozisyonlama alabilirler.
  • Basit ve doğru bir şekilde hız kontrolleri yapılabilir.
  • Yüksek duyarlılık ve tutma torkuna sahiptirler.

Step Motor Avantajları Nelerdir?

  1. Adım motorları geri besleme ihtiyacı göstermezler. Bu sayede açık döngülü olarak kontrol edilebilirler.
  2. Motor hareketlerinde konum hatası yoktur.
  3. Herhangi bir hasara yol açmadan defalarca durdurulup çalıştırılabilirler.
  4. Step motorların mekanik yapıları oldukça basit olduğundan bakım gerektirmezler.
  5. Sayısal olarak kontrol edilebildiklerinden bilgisayar veya mikroişlemci ile kontrol edilirler.
Step Motor Özellikler ve Avantajları

Step Motor Dezavantajları Nelerdir?

  1. Step motorların adım açıları sabit olduğundan hareketleri sürekli değil darbelidir.
  2. Çok yüksek hızlarda kolaylıkla kontrol edilemezler.
  3. Sürtünme kaynaklı yükler, açık döngülü kontrolde konum hatası meydana getirirler.
  4. Adım motorlarında elde edilebilecek güç ve moment sınırlıdır.
  5. Step motorlar, DC ve Servo motorlara göre daha karmaşık sürücü devrelerine ihtiyaç duyabilirler.
  6. Yüksek eylemsizlikli yüklerde yetenekleri sınırlıdır.
  7. Step motorlar iyi kontrol edilmezse rezonans meydana gelebilir.

Step Motor Tipik Yapısı

Step Motor Yapısı Nasıldır?

Yukarıdaki şekilde tipik yapısını verdiğimiz step motorun temel elemanlarını açıklayacak olursak;

Stator: Step motorun hareketsiz olan ve sargılardan oluşan kısmıdır.
Rotor: Motorun hareketli, N ve S kutbundan oluşan ve tek parça sabit mıknatıs olan kısmıdır.
Dış Zarf (Gövde): Motorun soğumasına da katkıda bulunan bu yapı, motoru dış etkilerden koruyan bir yapıdır.
Rulman: Adım motorlara verilmesi gereken hareketin mümkün olan en az sürtünmeyle yani güçten en az ödün verilerek iletimini sağlamak için olan kısmıdır.

Step Motor Çalışma Prensibi

Step motora giriş palsi uygulandığı zaman, motorun yapısına göre belli bir açı ile rotor bir miktar döner ve durur. Girişe tek bir pals (sinyal) verildiğinde rotor, tek bir adım hareket eder, daha fazla pals uygulandığında ise pals adedi kadar adım hareket eder.

Step Motor Çalışma Prensibi Mantığı

Yukarıdaki şekilde 1 nolu anahtar (SW1) kapandığında rotor kendiliğinden 1 numaralı sargı ile aynı hizaya gelecektir. 1 numaralı anahtar açılıp 2 numaralı anahtar (SW2) kapatılırsa rotor 2 numaralı sargının karşısına gelecektir.

Bu işlem sırayla tekrarlanırsa rotor bir daire içinde düzgün şekilde döner.

Step Motorlarda Karşılaşılan Terimler

Step Açısı (SA): Step motorun bir adım süresince ilerlediği açıdır ve derece cinsinden ifade edilir.

Dönme Başına Step (SPR): Adım motorlarda, 360 derecelik bir tam dönme için gerekli olan adım sayısını ifade eder.

Saniye Başına Step (SPS): Motorun 1 saniyede aldığı açısal adım sayısıdır.

Step Doğruluğu: Pozisyon doğruluğunun hassasiyetini ifade eder.

Artık Tork (Moment): Step motorun durma anındaki etkisidir.

Tork (Moment) – Atalet Oranı (TIR): Bir step motor için yararlılığın tanımıdır.

Step Motor Tork Moment Atalet Oranı

Tutma Torku (Moment): Sıfır hızda motor mili, tutma torku etkisindedir. Motor mili elle döndürülmeye çalışılırsa manyetik alan dönmeye karşı koyacaktır.

Dinamik  Tork (Moment): Moment ile Hız arasında ters orantılı bir ilişki vardır. Motor yüksek hızda dönerken tork düşüktür yani döndürme etkisi azalır.

Step Motor Dinamik Tork Moment

Step Motor Adım Açısı Hesaplama

360 derecelik bir dönme hareketi için gerekli adım miktarı, statora sarılan sargıların faz sayısına ve motor rotorunun çıkıntılı kutup sayısına bağlıdır. Bu bağlamda step motorun adım açısı aşağıdaki formülle hesaplanabilir:

Step Motor Adım Açısı Hesabı

Formüldeki;

Qs= Step motorun adım açısını
Ns= Step motor faz sayısını
Nr= Rotorun çıkıntılı kutup sayısını ifade etmektedir.

Step Motorun Bir Devri İçin Gerekli Adım Sayısının Bulunması

Step motorların bir devri için gerekli adım sayısının bulunmasında aşağıdaki formülü kullanabilirsiniz;

Step Motor Adım Açısı Devir Hesabı

Formüldeki;

S= Motorun bir devir (360 derece) için gerekli adım sayısını
Qs= Step motorun adım açısını ifade etmektedir.

Step Motor Çeşitleri Nelerdir?

  • Değişken Relüktanslı Step Motorlar
  • - Tek Parçalı
  • - Çok Parçalı
  • Sabit Mıknatıslı Step Motorlar
  • Hybrid Step Motorlar
  • Lineer Step Motorlar
  • Hidrolik Step Motorlar

***Relüktans: Manyetik akının hareketine karşı gösterilen zorluğa denir.

Değişken Relüktanslı Step Motorlar Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Değişken Relüktanslı Step Motorlar Nedir?
  • Değişken relüktanslı adım motoru, en temel adım motoru tipidir. Dişli yapıdan oluşmuş ve yumuşak demirden yapılmış rotor yapısına sahiptir.
  • Bu motorların en az 4 stator kutbu bulunur.
  • Diğer step motorlara göre en önemli farkı artık mıknatısiyet özelliği göstermemesidir.
  • Hafif yüklerde kullanılırlar.
  • 5 ile 15 derece arasında orta adım derecesine sahip, düşük momentli ve yüksek ivmeli motorlardır.
  • Tek parçalı tipi çok parçalıdan ayıran özellik stator sargılarının tek parça olmasıdır.

Sabit Mıknatıslı Step Motorlar Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Sabit Mıknatıslı Step Motorlar Nedir? Sabit Mıknatıslı Step Motor Özellikleri
  • Yapısı, oyuklu dört kutuplu stator içinde dönen iki kutuplu sabit mıknatıslı rotordan meydana gelmiştir.
  • Çalışma anında sürekli hareket gerçekleşmesi için kutupların 2. turunda yönü değiştirilmelidir.
  • Orta uçlu sargı yapısında tek sargı iki kutup yönü oluşmuş gibi davranır.
  • S1, S2, S3, S4 anahtarının konumuna göre uygun kısım enerjilenir.
  • Disk tipi adım motorlarında disk şeklinde sabit manyetik mıknatıs bulunur.
  • 4 kutuplu yapıları da bulunmaktadır.

Hybrid Step Motorlar Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Hybrid Step Motor Nedir? Özellikleri Nelerdir?
  • Sabit mıknatıslı değişken relüktanslı motor özelliklerinin birleşiminden oluşur.
  • Stator kısmı sabit mıknatıslı yapının, rotor kısmı ise değişken relüktanslı yapının özelliklerini kullanır.
  • Bu motorlar geri beslemeye ihtiyaç duymazlar ve yüksek hassasiyete sahiptirler.

Lineer Step Motorlar Nedir? Özellikleri Nelerdir?

  • Mekanik hareketi diğer step motor tipleri gibi dairesel bir hareket olmayıp, yatay eksen (x veya y eksenleri) üzerinde hareket eden motorlara denir.
  • Yüksek güvenlikleri bulunur.
  • Hava aralığı, manyetik alandan bağımsız olduğu için hiç bakım gerektirmezler.
  • Yüksek hassasiyete sahiptirler.
  • Az ve basit devre elemanlarından oluşur.

Hidrolik Step Motorlar Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Hidrolik Step Motorlar Nedir? Özellikleri Nelerdir?
  • Hidrolik motorun basınçlı yağ yolunu denetlemek suretiyle şaftın hareketini ve yönünü tayin eden adım motorlara hidrolik adım motoru denir.
  • Hidrolik adım motorlara elektrohidrolik adım motorlar da denilmektedir

Duty Cycle - Overshoot Nedir?

Duty Cycle'a Türkçe olarak “kullanım oranı” diyebiliriz. Aşağıda formülünü ve grafiğini inceleyebilirsiniz.

Servo Motorla Lazer Kullanımı

Yukarıdaki animasyonumuzda servo motorun kullanıldığı, lazer ile harf yazma işlemi görülmektedir. Yukarda da belirttiğimiz gibi servo motorlar step motorlara göre daha hızlı uygulamalarda tercih edilmektedir.

Duty Cycle Oranı Nedir?

On Time: Yüksekte kalma süresi.
Off Time: Düşükte kalma süresi.

Duty Cycle Oranı Grafik

Step motora gönderilen palslerin frekansı arttırılırsa, step motorun adımları hızlanır ve step motor istenmeyen bir karakteristik gösterir. Buna “overshoot” denir.

Step Motor Overshoot Nedir?

Step Motorların Denetimi

Açık Döngü Denetim

Aşağıdaki blok diyagramında da gördüğünüz gibi denetleyici tarafından üretilen sayısal kontrol sinyalleri, sürücü devre tarafından da yükseltilip step motorun sargılarına uygulanmaktadır. Denetleyici ile kontrol edilecek adım motorları 3, 4 veya daha farklı faz sayısına sahip olabilir. Ayrıca kullanılacak uyartım metodu için de bir sonraki konuda anlattığımız tek fazlı, iki fazlı veya karma adım uyartımlarından herhangi biri, motorun kullanılacağı sisteme göre seçilebilir.

Açık döngülü denetimde motorun konumu bilinmediği için motorun gönderilen bütün adım komutlarını yerine getirdiği varsayılmaktadır. Örneğin motorumuza vermiş olduğumuz bir pozisyonun, servo motorların arkasında bulunan encoder step motorlarda olmadığı için (Açık döngü denetimde) doğru olduğunu farz ederiz. Kalıcı hataların önüne geçmek için motor yükünün en büyük olduğu durum göz önüne alınarak hata yapılmayan en yüksek hız belirlenip, bu hızın üzerindeki hızlarda uyartım yapılmamalıdır.

Step Motor Açık Döngü Denetimi

Kapalı Döngü Denetim

Kapalı döngü sistemlerde ani rotor konumu sezilerek denetim birimine iletilir ve bir sonraki adım hareketi, bir önceki komutun gerçekleştirildiği adım bilgisi alınarak gerçekleştirilir. Servo motorlarda arkalarında bulunan encoder devresiyle birlikte bu sistem ile çalışmaktadır. Kapalı döngü sistemlerde bu sayede motor ile denetleyici arasında herhangi bir adım kaybı olmaz. Motora vermiş olduğumuz herhangi bir pozisyon komutunun doğru bir şekilde gerçekleşip gerçekleşmediğini, hata varsa da nerede olduğunu tam olarak bilebiliriz.

Ağır yükler için adım komutları arası sürenin daha büyük olması nedeniyle adım komutlarının ard arda gelmesi istenmez. Adım motoru istenilen pozisyona gelince denetim birimi dur komutu ile uyarılarak yeni adım komutu üretilmesi engellenir. Kapalı döngü sistemi, adım motorunu yük durumunu da göz önüne alarak uyartım sürelerini ayarlar ve en uygun hız profilinde çalıştırır.

Step Motor Kapalı Döngü Denetimi

Step Motor Uyarılma - Adım Motorlarının Uyartımı

Adım motorlarının uyartımı üç çeşittir. Bunlar Tek faz, iki faz ve karma uyartımdır. Bunları inceleyecek olursak;

Step Motor Tek Faz Uyartım (Başla-Dur Adımlama Oranı)

Motor sargılarının sadece birisinin uyarıldığı uyartım cinsine tek-faz (single coil) uyartım denir. Aşağıdaki şekilde de görüldüğü gibi motorun stator sargıları tek tek uyarılmaktadır.

Step Motor Tek Faz Uyarılma

İki Faz Uyartım (Düzgün Hız)

Motor sargılarının ikisinin sıra ile aynı anda uyartıldığı şekline iki faz uyartım denir. Bu uyartımda rotorun geçici durum tepkisi, tek-faz uyartıma göre daha hızlıdır ancak burada çekilen güç, iki katına çıkmıştır.

Step Motor İki Faz Uyarılma

Karma Uyartım (Rampalama)

Bu uyartım modunda tek faz ve iki faz ard arda uygulanır. ve rotor, her bir uyartım sinyali için yarım adım hareket yapar. Bu uyartım modu sayesinde örneğin fabrika çıkışı 2 derece olan bir motorun adım açısını 1 dereceye düşürmüş oluruz.

Step Motor Karma Faz Uyarılma

Step Motor Bobin Uçlarının Bulunması

Step motorlarda bobin uçlarının bulunmasına gelecek olursak; İki fazlı step motorlar, 4, 5, 6 veya 8 uçlu olarak imal edilebilirler. Motorlarda bulunan ortak uçlar, kaynağın (+) kutbuna bağlanırlar. Bu ortak uçları bulmak oldukça kolaydır. Ölçü aletimizi ohm (Ω) kademesine aldıktan sonra step motorun kabloları arasındaki direnci ölçeriz. Step motorlar ister 5, ister 6 kablolu olsun tüm uçlar arasında eşit dirence sahip olan tek uç ortak uçtur. Örneğin 6 kablolu step motorlarda kablolar üçerli olarak iki grup halindedir. Ölçüm yapılırken ilk guruba ait üç kablo ayrı ayrı kendi aralarında ölçülür. Tüm uçlar arasında eşit direnç gösteren uç, ortak uçtur. Aynı işlem ikinci grup içinde tekrarlanır. Ölçüm sonucunda elde ettiğimiz bu dirençlerin değerleri, her step motor için farklı olabilir. Step motorlara ait bobin kabloları farklı renklerle temsil edilirler.

Step Motor Bobin Uçlarının Bulunması - 5-6 Kablolu Step Motor

Motora adım attırmak için ortak uca motorun cinsine göre (+) 5V ile 12V arası sabit pals uygulanır. Diğer dört uca ise belirli sırada (-) sinyal uygulanır. Ortak uç dışında kullanılan diğer dört ucun kendi arasında bir sırası vardır. Diğer kabloların sıralamasını da bulmak oldukça basittir. Diğer bobin uçlarının uygun sıralaması aşağıdaki gibi tespit edilir:

  • Ortak uçlara ait kablolar, kaynağın (+) kutbuna bağlanır.
  • Step motorun diğer herhangi bir ucu seçilerek şase (-) uygulanır. Örneğin 1 numaralı bobin ucuna (-) gerilim uygulanarak sabit bırakılır.
  • Başka bir bobin ucu seçilerek şase uygulanır. Eğer step motor saat yönünde bir adım atıyor ise bu uç 2 numaralı kablodur.
  • Motor saat yönünün tersinde bir adım atıyorsa bu, 4 numaralı kablodur.
  • Motor hiç hareket etmiyor ise bu ucun da 3 numaralı kablo olduğunu anlarız.

Sonuç olarak step motoru saat yönünde döndürmek için ortak uca (+); 1, 2, 3 ve 4 numaralı kabloların bağlı olduğu bobinlere sırasıyla (-) gerilim uygulanmalıdır. Step motoru saat yönünün tersine hareket ettirmek için ise bobinlere 4, 3, 2 ve 1 sıralamasında enerji uygulanmalıdır.

Step (Adım) Motorlarda Kullanılan Sargılar

İki fazlı adım motorlarında iki tip sargı kullanılır:

  • Bipolar (iki kutuplu) stator sargıları
  • Unipolar (tek kutuplu) stator sargıları

Bipolar Sargılar

Bu sargı tipinde motor bobinleri birbirine 180 derece açı ile yerleştirilmiş ve kendi aralarında da seri bağlanmışlardır. Dolayısıyla birbirine seri bağlı bobin gruplarından aynı akım geçmektedir. Ama anahtarlamanın şekline göre bu akımların yönleri değişebilir. Aşağıdaki şekilde dört kutuplu bir statora ait iki ayrı faz sargısının sarıldığı görülmektedir.

Step Motor Bipolar Sargı

Unipolar Sargılar

Unipolar sargı tipinde iki parçalı bobin grubu vardır. Bu sargılar, bipolar sargılarda olduğu gibi birbirlerine 180 derece açıyla yerleştirilmişler ve birbirlerine seri bağlanmışlardır. Aşağıdaki şekilde bu sargıların statora yerleştirilmiş şekli görülmektedir.

Step Motor Unipolar Sargı

Step Motor Sürücüleri Nelerdir? Çalışma İlkeleri

  • Adım motorun kaç adım atacağı, uygulanan palslere bağlıdır.
  • Günümüzde sürme işlemi mikroişlemcilerin bobinlere giden enerjinin anahtarlaması ile sağlanmaktadır.
Step Motor Sürücüleri Nelerdir?

Step Motor Çalışma İlkeleri

  • L/R Sürücüsü: Motor öngörülen voltaj ve akım değerlerinde çalıştırılır. Bu durumda motor bobinlerindeki indüktif etkiden dolayı ufak bir hız artışında motor öngörülen akıma ulaşamayacağı için düşük hızlar dışında motor verimli bir şekilde sürülemeyecektir.
  • L/nR Sürücüsü: Akım artışında geçerli olan zaman sabitini (t=L/R) düşürmek için motor bobinlerine seri direnç bağlanarak yapılır. Bu durumda motor öngörülen voltajın n katı değerde çalıştırılır. Bu sayede motorda belirgin bir hız artışı yaşanır. Ancak bu devrelerde gereksiz güç tüketimi yaşanır.
  • Chopper Sürücüsü: Motor öngörülen voltaj değerinden 5-20 kat fazla bir voltajla beslenir. Bu sebeple akımın yükselme hızı diğer sürücülere göre oldukça hızlıdır. Ancak yükselen akım belirli bir değerde sınırlanmazsa motor gereğinden fazla akım çekeceği için yanacaktır. İşte bu noktada da akım sınırlama mekanizması chopper sürücüsünün temelini oluşturur. Motor bobinine seri bağlı küçük bir sense direnci üzerindeki voltaj bir komparatör ile karşılaştırılarak, bobine giden akım ayarlanır. Sürücü PWM (Pulse Width Modulation) mantığında çalışır. Kaynak zaman içinde açılıp kapandığı için güç tüketimi minumum düzeydedir. Yüksek voltajla beslemeden dolayı yüksek hızlarda tam tork ile çalışılabilir.

NPN Transistörlü Unipolar Step Motor Sürücü Devresi
Step Motor Transistörlü Sürücü Devresi

Bu devrede transistörlerin sırayla tetiklenmesi sonucu bobinlerin doğru şekilde enerjilenmesi sağlanmış olur. Devredeki diyotlar, ters EMK’dan, transistörleri korumak için kullanılmışlardır. Kullanılan diyotun değerinin herhangi bir önemi yoktur. Yaklaşık 5 Amper civarı akımlar için TIP141 modeli, daha küçük akımlar için ise BC108 veya BC547B tipi transistörler kullanılabilir. Transistörler BC547 seçilirse R=4.7K seçilebilir. Motor akımını sınırlamak için, Rsınır direnci motor sargılarına seri olarak bağlanabilir.
ULN2003 Entegresi İle Unipolar Step Motor Sürücü Devresi
Step Motor ULN2003 Entegreli Sürücü Devresi

ULN2003 entegresi içerisinde 7 adet NPN transistör ve dâhili diyot vardır. Şekildeki devreyi kurduktan sonra, mikrokontrolörden herhangi bir bacağa +5V uyguladığımızda, karşısındaki bacak toprağa ulaşacaktır. ULN2003 entegresi ile 500mA'e kadar akım çeken motorlar çalıştırılabilir. Ayrıca +12V’a kadar entegreye besleme gerilimi verilebilir.
Mosfet Transistörlü Unipolar Step Motor Sürücü Devresi
Step Motor Mosfet Sürücü Devresi

Sürücü devresi olarak anahtarlama hızları yüksek olan MOSFET güç transistörleri kullanmak daha iyi bir seçimdir çünkü MOSFET’lerde, BJT transistörlerde olduğu gibi ikinci bir kırılma noktası yoktur. Yukarıdaki şekilde de görüldügü gibi MOSFET’lerin giris dirençleri yüksek olduğu için, kontrol devresine doğrudan bağlanabilirler.

Devredeki güç transistörleri (MOSFET) yerine IRLI520N veya UN40AF ya da BD522 model transistörler kullanılabilir. Bu transistörlerin Drain ve Source bacakları arasında diyot olması nedeniyle, MOSFET’leri korumak için dışardan ayrıca bir diyot başlanmasına gerek yoktur.

Step Motor ve Servo Motor Farkı

  • Step motorlarda hız arttıkça tork düşerken servo motorlarda böyle bir durum yoktur. Bu yüzden yüksek hız ve tork gerektiren uygulamalarda servo motorlar daha çok avantajlıdır. Fakar yüksek ataletin (eylemsizlik) olduğu durumlarda step motorlar daha avantajlıdır ve durması servo motorlara göre daha güvenlidir.
  • Step motorlar daha kararlıdır. Servo motorlar sabit duracağı durumlarda fren mekanizmasına ihtiyaç duyarlar.
  • Step motorlarda çoğunlukla encoder olmaz ve açık çevrim çalıştırılır. Servo motorlar genelde kapalı çevrim çalıştırılır.
  • Step motorlar ile yapılan çözümler servo motorlara göre daha ucuzdur.
  • Servo motorlar, step motorlara göre daha fazla hız gerektiren uygulamalarda tercih edilir.
  • Profesyonel uygulamalarda servo motorlar tercih edilmektedir. Bunun için de piyasada çeşitli özelliklerde servo motor bulmak ve destek almak daha kolaydır.

Step Motorların Bakım-Onarımı Nasıl Yapılır?

  • Motorda bir arıza var ise bu arızanın mekanik mi yoksa elektrik arızası mı olduğunu araştırınız.
  • Arıza mekanik ise tamiri, parçaların yenilerinin değiştirilmesi ile giderilir.
  • Elektrik arızalarında ise öncelikle arızanın motor ya da sürücü devresinde olup olmadığının kontrolünü yapınız.
  • Motor elektrik arızalarında sargı uçları ve sargıları kontrol ediniz.
  • Sürücü devresinde elektronik kartın kontrolünü yapınız.
  • Bakım kontrolünde ise toz, yağ ve diğer çevresel etkenlerden dolayı meydana gelen kirlenmeleri gerekli kimyasallar kullanarak gideriniz.

Step Motorların Kullanım Alanları Nelerdir?

Step motorlar endüstride birçok alanda tercih edilmektedir. Piyasada en çok pay aldığı alan iste robotik sistemlerdir. Çünkü robot teknolojisinde milimetrik hareketlerin kontrolü önem arz ettiği için step motorlar tercih edilmektedir. Diğer kullanım alanlarını aşağıdan inceleyebilirsiniz.

  • Bant Sürücülerde
  • İmalat Tezgahlarında
  • Yazıcı, çizici, disket sürücüler, hard disk sürücüler, kart okuyucular vb. bilgisayar çevre cihazlarında
  • Teyp Sürücülerinde
  • Hafıza İşlemlerinde
  • Tıbbi Cihazlarda
  • Dikiş Makinalarında
  • Kameralarda
  • Pantograf Makinalarında tercih edilmektedirler.

***Pantograf, Fransızca kökenli bir sözcüktür ve pantograf makinaları belirli bir desen ya da yazıyı belirli bir yüzeyin üzerine kopyasını yapmak için kullanılan makinalardır.

Step Motorların Kullanım Alanları ile İlgili Videolar

1-) Bu videomuzda endüstriyel ortamda kullanılabilecek olan ve step motorlarla kontrol edilen bir robot kolunun çalışmasını görüyoruz. Robotun çalışırken motor hareketlerinde herhangi bir konum hatası olmadığını gözlemlemekteyiz.

2-) Bu videomuzda da step motorların kullanım alanlarından biri olan dikiş makinasının çalışmasını görmekteyiz.

3-) Bu videomuzda bilgisayarlarda kullanılan hard diskin iç yapısını ve step motorlar ile kontrol edilen okuyucu kısmının çalışmasını görüyoruz.

4-) Bu videoda ise lazer kesim yapılan bir CNC tezgahını görüyoruz. Lazer ile kesim işleminde x ve y eksenlerinde çalışan lineer step motorun çalışmasını hızlandırılmış bir şekilde izlemekteyiz.

5-) Step motorların yazıcılarda kullanıldığından bahsetmiştik. Bu videomuzda da dakikada 5 metre etiket baskısı yapabilen yazıcının çalışmasını görmekteyiz. Etiketlerin çıkışını ve rulo haline getirilmesini sağlayan kısımlarda step motorlar kullanılmıştır.

6-) Yine bir step motor ile gerçekleştirilmiş robot kolu projesinin çalışmasına ait videoyu aşağıdan izliyoruz.

7-) Bu videomuzda da step motorların endüstride kullanılan bir çalışmasını görüyoruz. Elimizde karışık bir şekilde bulunan farklı uzunluklardaki malzemelerin, step motorlarla kurulmuş bir prototip sistem ile kolayca ayrılabilmesini izliyoruz.

8-) Bu videomuzda da lineer step motorun çalışmasını görmekteyiz. X ve y eksenlerinde çalışan lineer step motoru ile yapılan, hızlandırılmış bir resim çizme çalışması.

Step motor konu anlatımı için detaylı hazırladığımız bu içeriğin yararlı olmasını umuyoruz. Step motor nedir, çalışma prensibi nasıldır? ya da diğer konularda farklı bildikleriniz varsa, aşağıdaki yorum alanından bizlere yazabilirsiniz.


    • Furkan AŞIK
    • 11 Ocak 2016, 14:02

    Güzel bir çalışma olmuş.Başarılar

    • Nevzt Özbelgin
    • 11 Mart 2016, 10:41

    Merhaba
    Ben bir elektrik teknisyeniyim üzgünüm yazınızla ilgili yorum yazmıyacağim!
    Step motorlarla ilgili karşılaştığım,çözemediğim bir sorunum var yardımcı olabilir misiniz ?. İyi çalışmalar

    Saygılarımla

      • Şahin Gezici
      • 11 Mart 2016, 11:03

      Merhaba,

      Maalesef yardımcı olamıyoruz. Çünkü yazımız ile step motorlar hakkında bilgi arayanlar için birçok bilgi, özgün bir şekilde derlenmiş ve sunulmuştur.

      İyi Günler

    • bymühendis
    • 15 Nisan 2016, 00:51

    merhabalar öncelikle çalışmanız çok güzel olmuş ellerinize sağlık
    benim merak ettiğim bir konu var kayış kasnak ile dönme hareketini lineer harekete çevirmek istiyorum ve atıyorum bulunduğu konumdan 1453 mm ileri gitmesini istiyorum kasnak çapınında 30 mm olduğunu sayarsak

    çevre= pixD =>3,14x30=94,2mm

    (gidilecek konum)/(çevre)=>
    1453/94,2=15,4242 tur dönmesi gerekir

    tur x derece =tamamlaması gereken derece
    15,4242 x 360 = 5552,8662 derece döndürmek gerekli;

    yazılımda step motoru 5552,8662 derece dön desek istediğimiz konuma ulaşmış olurmuyuz ?

    yada ulaşmak için nasıl bir çözüm önerirsiniz

    • Melih HOŞSÖZ
    • 13 Mayıs 2016, 21:01

    Hocam eline sağlık çok güzel açıklamışsın ben makina müh öğrencisiyim ve projemde 3Nm'lik 3Am bir motor kullanıyorum elektrik devrelerinden anlamıyorum, bu motoru sürmek için ardunio kullanıyorum ama 3Amlik bir entegre bulamadım acaba nasıl bir devreyle bu motoru ardunio yardımıyla sürebilirim cevaplarsanız cok cok cok makbule geçer yazı için teşekkürler

      • Şahin Gezici
      • 14 Mayıs 2016, 09:55

      Merhaba,

      Yazımız bilgi amaçlı derlendiği için pek bir bilgi sunamayacağız, ancak 3A'lik için bu tarz (https://www.sparkfun.com/products/11611) sürücü devrelerini araştırabilirsiniz. Yurt dışından aramalar yapabilirsiniz.

      İyi Günler

      • Melih HOŞSÖZ
      • 14 Mayıs 2016, 15:14

      Teşekkürler

      • Rasim KILIÇ
      • 8 Haziran 2016, 02:16

      SLA7026

    • Ali A
    • 31 Ekim 2016, 21:20

    http://www.leadshine.com/productdetail.aspx?type=products&category=stepper-products&producttype=stepper-drives&series=ND&model=3ND583
    lazer makinemde bu step motor kullanılıyor fakat arkada bulunan kablo grirşleri arasında bulunan ayarlar bölümünü 12345678 sıralaması nasıl olduğunu bilmiyorum bunu bana söyleyebilirmisiniz şimdiden teşekkürler

    • Turan Simsek
    • 16 Aralık 2016, 04:07

    Elinize sağlık hocam gayet güzel derlenmiş bilgiler.

      • Şahin Gezici
      • 16 Aralık 2016, 10:36

      Merhabalar,

      Yorumunuz için biz teşekkür ederiz.

      İyi Günler

      • TATFUN ERTEM
      • 5 Mart 2017, 11:45

      merhabalar bu yazı size mi ait yapıcağım projemde kullanmak isterim çok güzel olmuş ellerinize sağlık isim soyisim ve ne işle uğraştığınız verirseniz sizi kaynakçaya dahil etmek isterim ellerinize tekrar çok sağlık

      • Şahin Gezici
      • 6 Mart 2017, 10:13

      Merhaba,

      İsim ve soyadı yazar olarak yazmaktadır. Elektrik - Elektronik mühendisiyim, ancak kaynak olarak yazarsanız sitemizi ekleyebilirsiniz. Yorumunuz için teşekkür ederiz.

      İyi Günler

    • levent tütüncü
    • 12 Ekim 2017, 10:10

    merhabalar öncelikle elinize sağlık yazınız çok faydalı oldu.
    elimde 3d printer yapma amacıyla kullanacağım nema17 step motorlar var. Fakat bu motorlar 6 kablolu. Ortak uçları ölçü aletimle belirledim ve 2 gurubu buldum. motor sürücülere bağlayacağım ortak uç dışındaki diğer 4 kablo olduğunu düşünüyorum doğrumudur? Peki bu 4 uç ise A1 A2 B1 B2 uçlarını nasıl belirlemem gerekiyo? deneme yanılma yoluyla uğraştım fakat sonuç elde edemedim.

      • Şahin Gezici
      • 12 Ekim 2017, 13:11

      Merhaba,

      Yorumunuz için teşekkür ederiz. Evet diğer 4 kabloyu kullanacaksınız. Yazı içerisindeki "Step Motor Bobin Uçlarının Bulunması" başlığındaki adımları uyguladınız mı? O şekilde diğer uçları bulabilirsiniz, sanırım. Yazı bilgi amaçlı derlenmiş olup, maalesef net bir şekilde yardımcı olamıyoruz.

      İyi Günler

    • Fuat öner
    • 28 Ekim 2017, 09:06

    Iyi günler size bir sorum olacak step motorlarda x veya y eksenlerinde benim kullanmak istediğim alan x nasıl hareket ettiririm ve neler gerekli bu hareketi yapabilmem için yardımcı olursaniz çok sevinirim

Bu yazıya yorum göndermek ister misiniz?

Dikkat: Her yorum gönderen kişi, kendi gönderdiği yorumdan sorumlu olmaktadır.
Not: Yazı ile herhangi bir ilgisi bulunmayan yorumların onaylanmadığını belirtmek isteriz.
Yukarı Çık